Diệp Hạ Châu có Tên khoa học là Phyllathus urinaria, thuộc họ Thầu dầu là cây thân thảo sống lâu năm, thân đỏ, cao khoảng 60cm, quả màu xanh mọc dưới lá, đặc điểm này là nguồn gốc của tên gọi Diệp Hạ Châu (Ngọc dưới lá). Dân gian hay gọi tên Chó đẻ, Chó đẻ răng cưa, Cam kiềm, Rút đất. Phân biệt với cây chó đẻ quả tròn (thân màu hồng nhạt) và chó đẻ thân xanh (thân xanh bóng).
>> Tìm hiểu: Thuốc nam chữa bệnh gan
>> Đọc thêm: Loại Thuốc Nào Hỗ Trợ Điều Trị Bệnh Viêm Gan B
Diệp hạ châu là giống cây ưa ẩm nên phân bố nhiều ở các xứ nhiệt đới, ở Việt Nam, Diệp hạ châu mọc hoang ở hầu hết các địa phương. Sử dụng cả cây dạng tươi hoặc khô làm dược liệu trị các bệnh về gan.
Theo Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam (GS. Đỗ Tất Lợi), trong cây tìm thấy một số chất: lignans (phyllanthin, phyltetralin), ellagitannins (corilagin, geraniin, hippomanin A, phyllanthusin F và G), terpenoid, flavonoid, các hợp chất phenolic và các loại sáp.
Theo lý thuyết Đông y, chó đẻ răng cưa có vị ngọt hơi đắng, tính mát, có tác dụng lợi tiểu, tiêu độc, sát trùng, tán ứ, thông huyết, điều kinh, thanh can, sáng mắt, làm se và hạ nhiệt.
Theo các nghiên cứu của Y học hiện đại, Diệp hạ châu có tác dụng ức chế in-vitro virus viêm gan B và virus viêm gan chủng khác. Trong thành phần có chứa một số enzyme và hoạt chất có tác dụng chữa viêm gan như phyllanthine, hypophyllanthine, alkaloids và flavonoids… Một nghiên cứu cho thấy, 50% yếu tố lây truyền của virus viêm gan B trong máu đã mất đi sau 30 ngày sử dụng loại cây này (với liều 900mg/ngày). Chiết xuất dung dịch nước (có acid ellagic) có tác dụng kháng virus đáng kể và tác dụng bảo vệ tế bào gan. Người ta cũng đã nhận thấy tác dụng diệt khuẩn và diệt nấm rõ rệt của acid phenolic và flavonoid trong chó đẻ răng cưa. Corilagin trong dịch chiết có tác dụng giảm đáng kể số lượng tế bào ung thư phổi Lewis và các tế bào bệnh bạch cầu myeloid con người. Nó không gây bất kỳ tác dụng gây độc tế bào trên các tế bào bình thường. Diệp Hạ Châu thường được dùng chữa trị bệnh viêm gan vàng da, sốt, đau mắt, rắn cắn, đinh râu, mụn nhọt, viêm da thần kinh, lở ngứa, sản hậu ứ huyết, trẻ em tưa lưỡi, chàm má. Ở Ấn Độ người ta dùng toàn cây như là thuốc lợi tiểu trong bệnh phù; cũng dùng trị bệnh lậu và những rối loạn đường niệu sinh dục và làm thuốc duốc cá. Rễ cây dùng cho trẻ em mất ngủ. Ở Campuchia, người ta dùng cây sắc uống, dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác trị các bệnh về gan, trị kiết lỵ, sốt rét. Ở Thái Lan, cây được dùng trị các bệnh đau dạ dày, bệnh hoa liễu, vàng da, trĩ và lỵ. Cây non được dùng làm thuốc ho cho trẻ em. Một số nước khác cũng sử dụng Diệp Hạ Châu làm thực phẩm chức năng gan có lợi cho sức khỏe .
Trong cơ thể con người, gan được coi là nhà máy lọc to lớn nhất có chức năng giải độc cho cơ thể. Môi trường ô nhiễm, thức ăn bị nhiễm bẩn, hàng ngày con người phải tiếp xúc với nhiều hóa chất độc hại, gan luôn phải làm việc hết công suất để thải độc cho cơ thể. Nhu cầu sử dụng Diệp hạ châu giúp thanh nhiệt giải độc cho gan ngày càng nhiều. Diệp hạ châu rất phổ biến và dễ dàng sử dụng, có thể sử dụng cây tươi hoặc khô đun nước uống, Diệp hạ châu có vị đắng nên khó uống, để thuận tiện sử dụng, bệnh nhân có thể tìm các sản phẩm thuốc được bào chế từ Diệp hạ chậu giúp giải độc, bảo vệ tế bào gan.
Dược sĩ : Quốc Anh
